کوه آراگاتس ارمنستان (بلندترین و زیباترین قله ارمنستان)

کوه آراگاتْسْ یا آلاگوز ، که به زبان ارمنی Արագած خوانده می شود، بلندترین قله ارمنستان است و مورخان نام آن را برگرفته از آرا یا همان خدای ارمنی می دانند  که به معنای  "عرش آرا" یا "تاج آرا" بوده است. آرا پادشاه افسانه ای ارمنی است به نام آرا گگتیسک (آرا زیبا) است. موسس خورنساتی  مورخ مشهور ارمنی، در کتاب خود "تاریخ ارمنی" از این کوه یاد کرده است وی در  دست نوشته های خود ادعا كرد كه این كوه را به نام آراماناك ، پسر هایك (اجداد قوم ارمنستان) نامگذاری  شده است.در واقع ریشه "Ar" به زبان ارمنی بسیار محبوب است و به معنای خورشید، نور و خلقت است و بیانگر احساسات عرفانی  این کشور است.  حکاکی های بیشماری در اطراف آتشفشان صورت گرفته است ، از جمله  آنها می توان به  نقاشی های سنگی اشاره کرد  که تصویر حیوانات و چهره هایی شبیه به انسان بر روی آن کشیده شده که  احتمالاً در اوایل دوران هولوسن برمی گردد.   و در آگاواتون در ضلع جنوبی آتشفشان  کنده کاری های  پتروگلیف  دیده می شود که تصویر حیوانات بر آن حک شده است.   

ویژگی های جغرافیایی  کوه آراگاتس

 کوه آراگاتس در 40 کیلومتری شمال غربی پایتخت ارمنستان ایروان واقع شده است  و بین دره های آرارات و شیرک  و  رودخانه های آخوریان و کاساگ قرار دارد. برای دیدن این کوه می توان با تور ایروان سفر کرده و کوه نوردی در این منطقه را انتخاب کرد. آراگاتس، آتشفشان بزرگی است که دارای منفذهای بزرگی است و می توان گفت رشته کوهی مخروطی شکل است که قله هایی ناهموار با دامنه هایی شیب دار دارد. در دامنه ها می توان به پوشش گیاهی استپی و خشکی (پوشش گیاهی اقلیمی خشک و خشک) اشاره کرد. در دامنه جنوبی ، ویرانه های قلعه قرون وسطایی ارمنی Anberd وجود دارد.آراگاتس چهارمین کوه مرتفع ارمنستان و مرتفع ترین کوه این کشور است. این  رشته کوه دارای چهار قله اصلی است که بلندترین قله آن شمالی است و ارتفاع آن 4090،1 متر است  و قله های دیگر آن، قله غربی با ارتفاع `3995،3 متر ، شرقی` 3908،2 متر  و قله جنوبی به ارتفاع `3887،8 متر است.بین قله های صخره ای آراگاتس ، دهانه  آتشفشانی  بزرگ قرار دارد که دارای عمق 350 متر و عرض 3 کیلومتر است. مشاهدات حاکی از وجود  زمین ها و کوه های پوشیده از برف  در کنار چاله های روبسته و همچنین مورین ها و یخچال های طبیعی داخل دهانه است و قسمت بالای آن  دارای برجستگی های آلپین است.علاوه بر این ، انشعاب های آب سرد زیادی وجود دارند که از سنگهای آتشفشانی کوه شروع می شوند.  بین آوارهای یخبندان و  آب بندهای یخی، دریاچه های بسیار زیبایی شکل گرفته است  که می توان به دریاچه های کاری ، امبرد ، اومروی ، لسینگ و غیره اشاره کرد.این کوه یک آتشفشان غیرفعال است که ارتفاع آن به ۴٬۰۹۵ مترمی رسد. آراگاتس یک رشته کوه است  که چهار قله آن دور یک آتشفشان قرار گرفته اند.   در نزدیکی قله آن چمنزارها و سنگلاخ‌هایی وجود داردارتفاع کوه  ۴٬۰۹۰ متر یا  (۱۳٬۴۲۰  ) پاست. ارتفاع نسبی آن  ۲٬۱۴۳ متر (۷٬۰۳۱ پا) می باشد. مختصات آن ۴۰°۳۲′۰۰″ شمالی ۴۴°۱۲′۰۰″ شرقی است.از نظر مکانی دراستان آراگاتسوتن و استان شیراک ارمنستان واقع است و رشته کوه کوچک قفقاز محسوب می شود. آخرین فوران آن نامعلوم است و نخستین صعود به این قله در سال   ۱۸۴۳ بوده است.این کوه به دلیل میراث فرهنگی باشکوه خود مثل آثار باستانی متعلق به دوره دیرینه سنگی ، شبکه های آبیاری باستانی ، ویشاپ های بزرگ   (سنگهای اژدها) که در کنار چندین منبع آب  قرار دارند و نشان از دوره بت پرستی دارند و نمادی از قدرت آب است و همچنین نمونه های باورنکردنی از معماری دوره قرون وسطایی  در اینجا بنا شده است که بسیار حائز اهمیت است.بزرگراه های ایروان-تالین-گرجستان ، ایروان-آپاران-اسپیتاک از دامنه های آراگاتس عبور می کند  و می توان با تور ارزان ایروان به این منطقه سفر کرد  و از طبیعت آن لذت برد، چون طبیعت آراگاتس به طرز چشمگیری  زیباست  و گردشگران را به خود جلب می کند. رصدخانه بیورکان در دامنه جنوب شرقی کوه واقع شده است ، ایستگاه های هواشناسی برای تحقیقات در مورد انفجار پرتوهای کیهانی در فلات   قله آراگاتس قرار دارد و یک مخزن بزرگ آب در دره مانتاش وجود دارد.

رسم کهن ارمنی ها

آراگاتس محبوب ترین کوه ارمنستان است. به همین دلیل است که سالانه صدها عاشق کوهستان برای کوهنوردی به آراگاتس      ارمنستان می روند. بسیاری از مورخان ، شاعران ، نقاشان ، آهنگسازان ، مانند غ. آلیشان ، کومیتاس ، H. تومانیان ، چارنتز ، م. ساریان ، در آثار خود  از این رشته کوه سخن ها گفته اند.بلندترین نقطه ارمنستان از لحاظ تاریخی نقش مهمی در تاریخ و فرهنگ ارمنستان داشته است. بسیاری از بناهای تاریخی و مدرن در دامنه های آن واقع شده است. در آراگاتس دریاچه کری زیبا وجود دارد: "دریاچه سنگی" (کار (به معنای سنگ) = سنگ ، به عمق  3200 متر) وجود دارد و  در دامنه کوه واقع شده و بیشتراز یخ و برف درست شده است.  در اینجا می توانید برخی از دریاچه ها را نیز پیدا کنید. آب و هوا بستگی به فصلی دارد.جالب ترین  نکته ای که به کوه آراگاتس مربوط است، رقص وحدت است که یکی از سنت های دوست داشتنی ارامنه است. از تاریخ 28 مه 2005 ، بیش از 250.000 نفر در رقص وحدت در اطراف کوه شرکت کردند. معنی این رقص، وحدت ملی ارمنی است. در آن روز ، 163 کیلومتر حلقه در اطراف  کوه آراگاتس  ایجاد می کنند.با تور لحظه آخری ارمنستان گردشگران ایرانی به این منطقه سفر می کنند و از کوهنوردی در این رشته کوه ها لذت می برند.